Van voetnoot tot gesprekspartner. Nadenken over opvoeding en vorming in gesprek met het verleden

Description

Over het boekDe pedagogische klassiekers worden niet meer gelezen. Ze zijn gereduceerd tot koningen van de voetnoten in pedagogische teksten. Een klassiek auteur is in de pedagogiek iemand die men niet meer leest, maar waarvan men wel meent te weten wat hij of zij over opvoeding gezegd heeft. Het lezen van de denkers uit de eigen traditie wordt door de hedendaagse pedagogische historiografie ook niet aangemoedigd. Integendeel als deze al aandacht heeft voor denkers, dan worden deze in het beste geval herleid tot ideologische exponenten van maatschappelijke krachten, anonieme structuren, culturele paradigma39;39;s die achter de rug van pedagogen opvoeding zouden vormgeven.Tegenover dergelijke 39;39;sociaal-wetenschappelijke39;39; pedagogische historiografie, plaatsen we een altenatieve omgang met het pedagogisch verleden waarin het herlezen van de klassiekers centraal staat. In plaats van de grote pedagogen uit het verleden te willen demythologiseren, willen we hen au srieux nemen door hen te lezen in al hun oorspronkelijkheid. Dit sluit niet uit dat we oog hebben voor de tradities waarin ze staan. Integendeel. De context blijft evenwel de context die niet de tekst vervangt, maar deze begrijpelijk kan maken. Dergelijk herlezen heeft niet tot doel hun heldenstatuut opnieuw te herstellen. Wel willen we hen respecteren als echte gesprekspartners die iets te zeggen kunnen hebben aan ons die zoveel jaren en zelfs eeuwen later over opvoeding, onderwijs en vorming nadenken. Hierbij is het niet zozeer bedoeling in het verleden naar antwoorden te zoeken op vragen van vandaag. De betekenis van onze lectuur is juist dat het lezen ons bevrijdt van schijnbaar onoplosbare vragen, doordat andere vergeten perspectieven om over opvoeding na te denken, zich zo kunnen openen.We lezen de klassiekers als 39;39;auteurs39;39; en als 39;39;acteurs39;39; die al denkend en schrijvend de tradities waarin ze staan, doorgeven, voortzetten en veranderen. Zodoende worden niet de pedagogen, maar wel de gemeenplaatsen uit de pedagogische historiografie ontmanteld en gedemythologiseerd.Het boek is bruikbaar in pedagogische opleidingen als thematische introductie in de geschiedenis van het pedagogisch denken, maar richt zich ook naar iedereen die kennis wil maken met de cultuur van het moderne pedagogische denken.Over de auteursHANS VAN CROMBRUGGE is als docent pedagogiek en stafmedewerker verbonden aan het Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen te Brussel.