Het verheven en verdorven Azi. Woord en beeld in het Itinerario en de icones van J.H. van Linschot

Description

Over het boekJan Huygen van Linschotens 39;39;Itinerario39;39; is in 1595 niet het eerste boek met afbeeldingen over Azi, maar wel een waarin de omvang, de variatie en de reikwijdte van de prenten heel opmerkelijk is. Niet voor niets wordt het quot;een waterscheiding in Europa39;39;s gellustreerde verbeelding van Aziquot; genoemd. Het is het eerste werk over Azi dat in het Nederlands en door een Nederlander is geschreven.Het publiek wilde alles weten over dat verre Azi. Daarom werden in 1604 dertig prenten uit het 39;39;Itinerario39;39; als aparte set uitgegeven de 39;39;Icones et habitus Indorum39;39; met onder elke prent samenvattingen van de oorspronkelijke teksten in het Latijn. Die onderschriften brengen de wat stijfjes getekende prenten tot leven door retorische overdrijvingen, scabreuze anekdotiek en allerlei terzijdes.Van den Boogaart laat in deze studie zien dat de combinatie van woord en beeld een educatieve bedoeling had. De prenten zijn geen nauwgezette weergave van de Aziatische werkelijkheid, maar moeten 39;39;gelezen39;39; worden als een visuele instructie voor het begrijpen van de samenlevingen in Oost-Azi. De samenstellers van de 39;39;Icones39;39; stellen zich op als vermanende humanisten quot;Weet reiziger, dat U zult moeten kiezen. Kies voor matigheidquot;.De 39;39;Icones et habitus Indorum39;39; getuigt van inventiviteit in het gebruik van beeldende middelen, tegelijkertijd is het een voorbeeld van een methodische ordening van de kennis over vreemde volken. Al met al is het een opmerkelijk document van de vroeg-moderne visuele cultuur. Een beeldverhaal kortom 39;39;seer nut, oorbaer ende oock vermakelijk voor alle curieuse ende liefhebbers van vreemdigheden39;39;.Ernst van den Boogaart is historicus. Hij publiceerde over de Nederlandse expansie in het Atlantisch gebied en werkte mee aan historische tentoonstellingen over de betrekkingen tussen Europa en de rest van de wereld.