Geschiedenis van het publiekrecht en van de politiek

Description

pWoord voorafbr nbsp;br Hoofdstuk 1. Inleiding definitie, doelstellingen en aanpakbr sect; 1. Definitie ldquo;geschiedenis van het publiekrecht en van de politiekrdquo;br A. Geschiedenisbr 1. De historische benadering is een metajuridische benaderingbr 2. De wisselwerking tussen rechtswetenschap en geschiedeniswetenschapbr 3. Continuiuml;teitbr 4. Historische kritiekbr 5. Historische achtergrondbr B. Publiekrechtbr 1. Wat is publiekrechtbr 2. Het ontstaan van het publiekrechtbr C. Politiekbr sect; 2. De doelstellingen van deze cursusbr A. Publiekrechtelijke basisbegrippenbr B. Recht als instrument van de machtbr C. Inzicht leidt tot relativering en kritiekbr D. Mijlpalen en culturele bagagebr E. Tendensen ldquo;lrsquo;histoire se reacute;pegrave;te hellip; mais jamais de la mecirc;me faccedil;onrdquo;br sect; 3. Aanpakbr A. Afbakening van het terreinbr 1. Chronologischbr 2. Geografischbr 3. Thematischbr B. Cursus en examenbr nbsp;br Hoofdstuk 2. De fundamenten uit de Oudheidbr sect; 1. De oudste bouwstenen van het publiekrecht aan de Middellandse Zeebr A. De alleroudste rechtstekstenbr B. De Griekse filosofiebr sect; 2. Het spontaan gegroeide recht het gewoonterechtbr A. Wat is de gewoonte Legitimatie en bronbr B. Bestaansvoorwaarden herhaling en dwangbr C. Kenmerkenbr D. De verhouding wet-gewoontebr sect; 3. Het recht wordt een autonome wetenschap het Romeinse rechtbr A. Belang en periodiseringbr B. Een kort historisch overzichtbr 1. Het Oud-Romeinse recht ca. 753 v. Chr.-ca. 250 v. Chr.br 2. Het voor-klassieke recht ca. 250 v. Chr.-ca. 0br 3. Het klassieke recht ca. 0-ca. 250br 4. Het na-klassieke recht ca. 250-ca. 530br 5. Het Justiniaanse rechtbr 6. Het Byzantijnse rechtbr sect; 4. De Kerkbr A. De eerste drie eeuwenbr B. De christianisering van de vierde eeuwbr C. De Kerk als brug tussen Oudheid en Middeleeuwenbr nbsp;br Hoofdstuk 3. De vroege en volle Middeleeuwenbr sect; 1. De Germaanse verwoesting en heropbouwbr A. Van Romeinen naar Germanen een publiekrechtelijke ldquo;achteruitgangrdquo;br B. Publiekrecht bij de Frankenbr C. De Karolingische renaissancebr D. Het Karolingische rechtbr E. Het leenstelsel oorsprong en latere evolutiebr 1. Ontstaan, definitie en vormbr 2. Het leencontract en de eruit voortvloeiende verbintenissenbr 3. De latere evolutiesbr 4. De klassieke feodaliteit 1000-1300 feodalisatie van de grond en van de staatbr 5. Het graafschap Vlaanderenbr 6. Het leenrecht van 1300 tot 17891795br sect; 2. De verbrokkeling van recht en macht negende-elfde eeuwbr A. De ondergang van het Karolingische Rijk de macht verbrokkeltbr 1. Het Verdrag van Verdunbr 2. De territoriale vorstendommenbr 3. De heerlijkhedenbr B. Enkele grenzen aan de verbrokkelingbr 1. Territorialisering van het rechtbr 2. De godsvredesbr 3. Het Heilig Roomse Rijk der Duitse Natie ontstaan en latere evolutiebr nbsp;br Hoofdstuk 4. De Late Middeleeuwen soevereiniteits versus communalisme, constitutionalisme en parlementarismebr sect; 1. Communalisme de stedenbr A. Stadsrechtenbr B. Stadspoorters de eerste burgersbr C. De macht in de stedenbr D. De steden aan de machtbr sect; 2. De soevereine vorst en het minder soevereine Vlaanderenbr A. Het soevereiniteitsstreven in theorie en praktijkbr B. Het Vlaamse soevereiniteitsstreven en 1302br sect; 3. Constitutionalismebr A. Algemeenbr B. Engelandbr C. Constituties in de Zuidelijke Nederlandenbr sect; 4. Parlementarismebr A. Terminologische evoluties curia, raad, parlement en vertegenwoordigingbr B. Engelandbr C. Parlementen in de Zuidelijke Nederlandenbr D. Evaluatie vertegenwoordiging en democratiebr nbsp;br Hoofdstuk 5. Hergeboorte van de rechtswetenschapbr sect; 1. De renaissance van de twaalfde eeuwbr A. De herboren rechtswetenschap en haar invloed op het publiekrechtbr B. De hergeboorte van de wetgevingbr C. Begin van de bureaucratiseringbr D. De invloed van de rechtswetenschap op het strafrechtbr E. Het succes van de Romeinsrechtelijke receptiebr sect; 2. Een vernieuwde Kerkbr A. De Gregoriaanse hervorming en de Investituurstrijdbr B. De geboorte van de canonistiekbr nbsp;br Hoofdstuk 6. De Vroegmoderne Tijd ontwikkeling van de soevereine nationale staatbr sect; 1. Bourgondische, Spaanse, Oostenrijkse en bijna onafhankelijke Nederlandenbr A. De Bourgondieuml;rs, Keizer Karel en de zeventien provincieuml;nbr B. De scheuring van de Nederlandenbr C. Albrecht en Isabella quasi soevereine vorsten in de Zuidelijke Nederlandenbr D. De Spaanse en Oostenrijkse periodesbr sect; 2. De uitbouw van de staatsmachtbr A. Theoretische onderbouwing van het absolutismebr B. Het absolutisme in de praktijkbr C. Het verlicht absolutisme en het natuurrechtbr D. Bureaucratisering de boom van de instellingenbr sect; 3. De evolutie van het rechtbr A. Wetgeving, codificatie en homologatiebr B. Verschriftelijking en ldquo;nationalerdquo; eenmaking van het rechtbr C. Het gruwelijke strafrecht en pleidooien voor humaniseringbr nbsp;br Hoofdstuk 7. Revoluties luiden de doodsklok over het Ancien Reacute;gimebr sect; 1. De Verenigde Staten van Amerika een nieuw staats- en burgerconceptbr A. De Amerikaanse onafhankelijkheid en fundamentele tekstenbr B. Een federale staat met scheiding der machtenbr 1. De Amerikaanse staatsstructuurbr 2. Waar komt de scheiding der machten vandaanbr C. De fundamentele rechtenbr 1. De Amerikaanse verklaringenbr 2. Waar komen die fundamentele rechten vandaanbr sect; 2. De Franse Revolutie en de Franse invloed in Belgieuml;br A. De Franse Revolutiebr B. De latere Franse evoluties en het belang van de Franse invloed voor Belgieuml;br sect; 3. Het einde van het Ancien Reacute;gime in de Zuidelijke Nederlandenbr sect; 4. Wat is dan ldquo;modern constitutionalismerdquo;br nbsp;br Hoofdstuk 8. Een grondwet voor het jonge Belgieuml;br sect; 1. Het Verenigd Koninkrijk der Nederlandenbr A. Ontstaanbr B. Kroniek van een aangekondigde breukbr sect; 2. Het onafhankelijke Belgieuml;br A. De Belgische Grondwet een pragmatisch conservatismebr B. Het land der vrijheden in negentiende-eeuws Europabr C. Belgieuml; tot aan de Eerste Wereldoorlogbr nbsp;br Hoofdstuk 9. De twintigste eeuwbr sect; 1. ldquo;Crisismomentenrdquo; temperen het vooruitgangsoptimismebr A. Inleidingbr B. Het communismebr C. De vestiging van het Derde Rijkbr D. Belgieuml; en de Wereldoorlogenbr 1. De Eerste Wereldoorlogbr 2. Het interbellumbr 3. De Tweede Wereldoorlogbr 4. Evaluatiebr E. De last van het verledenbr sect; 2. De rechtsstaatbr A. Het ideaal van de rechtsstaatbr B. Verbreding internationale bekommernisbr C. Verdieping naar de effectieve realisatie van de materieuml;le rechtsstaatbr 1. De evolutie van het kiesrechtbr 2. Het bestuur aan bandenbr 3. Vrijheden van de tweede en derde generatiebr 4. Constitutionele toetsingbr sect; 3. De belangrijkste staatsrechtelijke knopenbr A. Kerk en Staat en het ideologische debatbr B. Verdere uitbouw van de verzorgingsstaat via overlegdemocratiebr C. Van Vlaamse ontvoogding tot federale staatbr 1. De taalkwestiebr 2. De defederaliseringbr D. De rol van de vorstbr nbsp;br Hoofdstuk 10. Europeanisering, transatlantisering, mondialiseringbr sect; 1. Inleidingbr sect; 2. Benelux 1944-br sect; 3. De Noord-Atlantische Verdragsorganisatie North Atlantic Treaty Organization, NAVO, NATO 1949-br sect; 4. Van Organisatie voor Europese Samenwerking en Ontwikkeling 1947-1960 tot Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling Organization for Economic Cooperation and Development, OESO, OECD 1961-br sect; 5. De Raad van Europa Conseil de lrsquo;Europe, Council of Europe 1949-br sect; 6. Van verschillende Europese gemeenschappen 1952- naar een Europese Unie 1992-br sect; 7. De huidige Europese Uniebr nbsp;br Hoofdstuk 11. De Belgische partijpolitiekbr sect; 1. Definitie en ldquo;wettelijkrdquo; statuut van partijenbr sect; 2. Ontstaanstheorieeuml;n en functiesbr sect; 3. Summiere geschiedenis van de belangrijkste Belgische partijenbr A. De liberalenbr B. De socialistenbr C. De katholiekenbr D. De taalpartijenbr E. De communistenbr F. De ecologistenbr nbsp;br Woordenlijstbr nbsp;p